Amsterdammers zijn pestkoppen. De beruchte Amsterdamse humor bestaat voor een belangrijk deel uit afzeiken. We zijn in Amsterdam dus wel wat gewend. Je moet tegen een stootje kunnen. Maar soms gaat het verder dan plagerijtjes. Soms ontaardt een geintje in pesterij. Loopt het de spuigaten uit. Iemand wordt geïntimideerd in zijn eigen huis, krijgt herhaaldelijk te maken met bedreigingen en wangedrag. Dan is er geen sprake meer van pesten, maar van treiteren, en dat tolereren we niet in Amsterdam. Daarom is vijf jaar geleden de Amsterdamse Treiteraanpak ontwikkeld.

De Treiteraanpak is niet alleen een manier van werken. Het is ook heel nadrukkelijk een manier van samenwerken. Als er sprake is van extreme overlast is daarbij de hulp en expertise nodig van allerlei hulpverleners en professionals, van politie en ggz tot woningcorporaties, Leger des Heils, jeugdzorg en zo verder. Met zoveel partijen ligt bureaucratie op de loer. Steeds een ander aanspreekpunt, ontbrekende informatie, of steeds weer hetzelfde verhaal moeten vertellen. Dat moet anders. Een van de belangrijkste kenmerken van de Amsterdamse Treiteraanpak is dat het slachtoffer centraal staat en niet de treiteraar.

In stadsdeel West werken Stephanie Amroud en Adinda Timmermans samen aan de Treiteraanpak. Stephanie is informatiemakelaar bij het Meldpunt Zorg en Woonoverlast. Ze noemt zichzelf de rechterhand van Adinda Timmermans, regisseur Treiteraanpak.

‘Is de treiteraar een buurt- of straatgenoot?’

Schakel tussen slachtoffer en gemeente

Stephanie: “Als informatiemakelaar werk ik samen met de medewerkers van het Meldpunt en bekijk ik of een overlastmelding in aanmerking komt voor de Treiteraanpak. Daarvoor hebben we een paar criteria: is er sprake van herhaaldelijk wangedrag en intimidatie, speelt het zich af in of rond de woning van het slachtoffer, en is de treiteraar een buurt- of straatgenoot? We verzamelen zoveel mogelijk gegevens: is er al iets bekend bij de politie, is de woningbouwcorporatie op de hoogte, zijn er al contacten met zorginstellingen, is er al een buurtonderzoek gedaan, enzovoort. Als ik op basis van alle informatie denk dat er inderdaad sprake is van treiteren, dan bespreek ik dat met Adinda. Daarnaast houd ik in veel gevallen contact met de slachtoffers. Ik bel ze om te vragen hoe het is, of er nog incidenten zijn geweest, en ik houd ze op de hoogte van de voortgang.”

‘We gaan niet aan de slag op basis van vermoedens’

Eerst de feiten boven tafel

Adinda: “Het criterium waar we het meeste onderzoek naar doen is het ‘onbetwist slachtofferschap’. We moeten op basis van zo veel mogelijk feiten onomstotelijk kunnen vaststellen dat het slachtoffer inderdaad een slachtoffer is, en niet zelf een treiteraar. Conflicten tussen buren kunnen heel goed aan beide kanten begonnen zijn. Het onderzoek naar de omstandigheden moet zorgvuldig gebeuren, we gaan niet aan de slag op basis van vermoedens. Als Stephanie naar mij toekomt met een vermoedelijk geval van een treitersituatie, dan roep ik een team met specialisten van binnen en buiten de gemeente bij elkaar. En wij bespreken met z’n allen of dit een geval is dat binnen de Treiteraanpak valt of niet.”

‘We hebben de manier van werken nog eens onder de loep genomen’

Samenwerking is de sleutel tot succes

Stephanie: “In de Treiteraanpak hebben we alle partijen bij elkaar gebracht, die betrokken zijn bij de situatie. De woningcorporatie, politie, GGD, het stadsdeel enzovoorts. In het begin ging dat soms moeizaam, maar het afgelopen jaar hebben we de manier van werken nog eens onder de loep genomen. En op dit moment werken alle betrokken partijen goed samen en vertrouwen ze op elkaars expertise. Ook tussen het Meldpunt en de regisseurs was er soms wantrouwen. Daar is nu vertrouwen en samenwerking voor in de plaats gekomen. Adinda en ik werken naast en met elkaar in dezelfde kamer. Dat zegt wel genoeg, denk ik.”

Adinda: “Zo is ook de samenwerking met het programmateam in het Actiecentrum Veiligheid en Zorg ontzettend verbeterd. Als ik nu een casus heb waarvan ik denk: dat ligt politiek gevoelig, ik heb advies nodig van de jurist of adviseur zorg, dan kan ik de casus met het programmateam bespreken. Voordeel hiervan is dat ik de regie over het dossier houd, met advies en ondersteuning van het programmateam.”

Stephanie: “Het kernwoord in onze samenwerking is wederkerigheid. Dat betekent zoveel als: iedereen die betrokken is bij de Treiteraanpak is zich bewust van de rol en de verantwoordelijkheid van de andere betrokken partijen. Die wederkerigheid zorgt ervoor dat we met een gevoel van veiligheid kunnen doen wat we moeten doen.”

‘De lijnen zijn korter’

Het toverwoord is snelheid

Adinda vult haar aan: “Niet voor onszelf, maar voor de slachtoffers. Door de Treiteraanpak kunnen we, als dat nodig is, veel sneller in actie komen. We hebben meer instrumenten om mensen te helpen of te beschermen. Als we bijvoorbeeld het idee hebben dat iemand eraan onderdoor gaat, dan kunnen we door ons contact met de adviseur Zorg in het programmateam sneller hulp en ondersteuning bieden. Het toverwoord is snelheid. De lijnen zijn korter. Er is bij alle partners vertrouwen in de Treiteraanpak. Dat is voor ons prettig werken, en voor de slachtoffers een garantie voor goede en snelle hulp.”