Voor een flink aantal collega’s wordt het een hete zomer. In de agenda staat zondag 22 juli rood omcirkeld: D-Day. Op die dag wordt alles anders: de Noord/Zuidlijn start, de trams rijden via het nieuwe lijnennet en… het autoverkeer kan niet meer voor het Centraal Station langs. Daniëlle Meiboom, Simon Sprietsma, Randy Croes en Jeroen Dijk dragen elk hun steentje bij aan de meest rigoureuze ingreep in de verkeerscirculatie van de afgelopen decennia.

Als omgevingsmanager van het project Nieuwe Zijde probeert Daniëlle Meiboom de directe omgeving zo goed mogelijk voor te bereiden op de komende wijzigingen. Daniëlle: “Ik werk nauw samen met mijn collega’s van de projecten Entree en de Paleisstaat. De nieuwe routes door de binnenstad verbinden onze projecten. Zo kunnen we bijvoorbeeld geen eenrichtingsverkeer invoeren op de Nieuwezijds Noord als het verkeer niet uit de Paleisstraat geweerd wordt. Door de Noord/Zuidlijn zullen veel bussen op het busstation in Noord stoppen en niet meer bij het Centraal Station. Dus minder verkeer op de Prins Hendrikkade. Alles hangt met elkaar samen. Daarom zetten we de nieuwe verkeerssituatie in één keer neer zodat je niet aanpassing, na aanpassing, na aanpassing hebt. Na 22 juli kan iedereen wennen aan alle veranderingen tegelijk.”

‘Niet iedereen is er blij mee, maar wat bindt, is dat iedereen Amsterdam mooier wil maken’

Zo’n rigoureuze ingreep neem je niet zomaar. Kentekenonderzoek in combinatie met data van TomTom leverde een schat aan informatie op over het autoverkeer in de binnenstad. Daniëlle: “Zestig procent van het verkeer op de Nieuwezijds heeft geen herkomst of bestemming in het centrum. Dat verkeer wil je niet in de historische binnenstad. Om de stad bereikbaar te houden, moesten er dus scherpe keuzes worden gemaakt. In het centrum geldt voorrang voor voetgangers, fietsers en openbaar vervoer. Dat betekent wel wat voor omwonenden en ondernemers. Niet iedereen is daar blij mee, maar wat bindt, is dat iedereen Amsterdam mooier wil maken.”

‘Doordat de auto verdwijnt krijg ik mogelijkheden om echt dingen in de openbare ruimte te doen’

Puzzels

Simon Sprietsma, vanuit Ruimte en Duurzaamheid als ontwerper betrokken bij zowel het project Entree als de Nieuwe Zijde: “Doordat de auto verdwijnt krijg ik mogelijkheden om echt dingen in de openbare ruimte te doen. Ik probeer gebouwen en openbare ruimte te matchen. Ga je voor graniet achter het Paleis waardoor je er echt één plein van maakt? Of kies je voor rode bakstenen die meer passen bij de straat, de Nieuwezijds? En om het nog complexer te maken, het zuidelijke gedeelte van de Nieuwezijds is dorpser dan het noordelijke. Wat doe je daarmee in je ontwerp? Tegelijkertijd wil je het profiel van de Entree, de Nieuwezijds en de Dam zoveel mogelijk verbinden. Het zijn heel veel puzzels die ik moet oplossen.”

‘Het lastige is dat we maar weinig tijd hebben’

Korte nacht

In de binnenstad moeten op tientallen kruispunten de verkeersregelinstallaties, in de volksmond stoplichten, worden aangepast. Adviseur verkeerslichten Randy Croes: “Bij de invoering van de nieuwe hoofdroutes zijn de stoplichten een belangrijke schakel. Ze laten het verkeer goed doorstromen. Het vraagt technisch om heel veel aanpassingen. Stoplichten worden soms verwijderd, geblindeerd of tijdelijk aangepast totdat de straat definitief heringericht is. Het lastige is dat we maar weinig tijd hebben. We moeten alles aanpassen terwijl er nog verkeer rijdt. Het liefst doen we zoveel mogelijk in de stille uren van de nacht van 21 op 22 juli. Dat kan bijvoorbeeld bij de stoplichten voor bussen en auto’s die vanuit de IJ-tunnel richting Centraal Station willen. Maar op het Damrak, de drukste voetgangersoversteek van Nederland, is het ’s avond nog steeds druk. Het kan zijn dat we daar later moeten beginnen en niet helemaal klaar zijn om zes uur. Bovendien komt daar een compleet nieuw stoplicht, dat duurt een paar dagen. Als het nodig is, zetten we verkeersregelaars in.”

‘Je moet accepteren dat het niet meteen goed gaat’

“Je kunt van tevoren heel veel bedenken maar sommige dingen ervaar je pas als het gebeurt. Verkeer is grillig. De verkeersmaatregelen zijn zo ingrijpend dat er nieuwe verkeersstromen ontstaan. Die zijn soms lastig te managen, maar we kennen de knelpunten en hebben al maatregelen bedacht. Je moet accepteren dat het niet meteen goed gaat. Het verkeer moet zich opnieuw aanpassen. Pas na een aantal dagen kunnen we een nieuw beeld creëren van de doorstroming. Op verkeersveiligheid monitoren we uiteraard vanaf de eerste dag. Het belangrijkste is dat we het, samen met heel veel andere partijen, intern en extern, voor elkaar krijgen. De neuzen staan allemaal dezelfde kant op!”

‘De Paleisstraat is voor mij het

sluitstuk van een lange periode’

Autoluwe as

Voor Jeroen Dijk, opdrachtgever namens stadsdeel Centrum voor het project Paleisstraat, markeert 22 juli een belangrijk moment voor Amsterdam in haar koers naar een autoluwe stad. Jeroen: “De Paleisstraat is voor mij het sluitstuk van een lange periode, waarin is gewerkt naar een groter doel dat al jaren geleden is ingezet, een autoluwe binnenstad. Door de Paleisstraat autovrij te maken, ontstaat een autoluwe as. De voetganger kruist dan van CS tot Rembrandtplein geen autoverkeer meer. Dat ik nu als ambtelijk opdrachtgever vanuit het stadsdeel de plannen kan uitvoeren en omzetten in resultaten, maakt dat ik elke dag met plezier naar het werk ga.”

Na succesvolle maatregelen op het Muntplein is er vanaf 22 juli 2018 geen doorgaand autoverkeer meer mogelijk voor het Centraal Station en de Paleisstraat. Op de Nieuwezijds Voorburgwal geldt dan eenrichtingsverkeer. Zo ontstaat meer ruimte voor bewoners, fietsen, wandelen, spelen en groen in de buurt. Tegelijk blijft het gebied bereikbaar voor verkeer dat er wél moet zijn. Kijk ook op internet.